แบบทดสอบก่อนเรียน - หลังเรียน

1. จากจูฬเสฏฐิชาดก สัตว์ชนิดใดที่เป็นที่มาเริ่มต้นของทรัพย์ของคนรับใช้ของเศรษฐี

             ก   แมว          

             ข   หนู           

             ค    งู              

             ง   ปลา

2. พระจูฬปันถกสำเร็จพระอรหันต์จากข้อใด

            ก   เห็นซากหนูตาย

            ข    มองเปลวเทียน

            ค    เห็นผ้าที่ลูบคลำ

            ง    บริกรรมคาถา

3.คนรับใช้ของเศรษฐีสามารถรู้ข่าวคราวต่าง ๆ เพราะอะไร

            ก    ผูกไมตรีกับผู้อื่นไว้มาก

            ข    ใช้เงินจ้างผู้แจ้งข่าว

            ค    ขึ้นไปบนที่สูงและคอยสังเกต

            ง    แอบออกไปสืบข่าวอยู่เสมอ

4. คติธรรมที่ได้จากจูฬเสฏฐิชาดกคือข้อใด

           ก     ผู้ที่มีความเพียรย่อมประสบสุข

           ข     ผู้ที่ขยันจะมีทรัพย์มาก

           ค     ผู้มีปัญญาย่อมหาทรัพย์ได้ง่าย

           ง     ผู้มีปัญญาย่อมตั้งตัวได้ เพราะทรัพย์เล็กน้อย

5. คนรับใช้ของเศรษฐีกลับชาติมาเกิดเป็นใคร

           ก     พระพุทธเจ้า         

           ข     พระจูฬปันถกะ

           ค     พระโสณโกฬิวิสะ   

           ง     พระอุรุเวลกัสสปะ

6. จากวัณณาโรหชาดก สัตว์ชนิดใดที่คอยยุยงพญาสัตว์ที่เป็นเพื่อนรักกัน

          ก      หมาป่า                       

          ข      หมาใน

          ค      หมาจิ้งจอก          

          ง      หมูป่า

7. เหตุที่ทำให้พระพุทธเจ้าตรัสวัณณาโรหชาดก มาจากเหตุการณ์ใด

          ก      การจำพรรษาของอัครสาวก

          ข      การที่พระพุทธองค์ทรงสอนพระจูฬปันถกด้วยผ้าผืนเดียว

          ค      ความสามัคคีของพญาสัตว์ทั้ง 2 ตัว

          ง      ความเกียจคร้านในการปฏิบัติธรรมของพระติสสะ

8. พญาสัตว์ทั้ง 2 กลับชาติมาเป็นใคร

         ก       พระพุทธเจ้า         

         ข       บุรุษกินแดน

         ค       พระอัครสาวก               

         ง       พระอานนท์

9. บุรุษวิฆาสาท หมายถึงข้อใด

         ก       ผู้รับใช้พระภิกษุ

         ข       โยมอุปัฏฐาก

         ค      คนที่ไม่มีหัวนอนปลายเท้า

         ง       คนที่กินอาหารเหลือจากพระฉัน

10. คติธรรมที่ได้จากวัณณาโรหชาดก คือ ข้อใด

         ก       ผู้เบาปัญญาจะเชื่อคำยุยง

         ข      ความเกียจคร้านทำให้คนล่มจม

         ค       การพึ่งพาผู้อื่นเป็นสิ่งไม่ดี

         ง       การพูดส่อเสียดทำให้เกิดโทษ

วีดีโอ สื่อการสอน เรื่อง จูฬเสฏฐิชาดก

แผนการสอนเรื่อง ชาดก

แผนการจัดการเรียนรู้

แผนการจัดการเรียนรู้สาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม                     ชั้นประถมศึกษาปีที่  4

หน่วยการเรียนรู้ที่  11              เรื่อง ประวัติสาวก ชาดก และชาวพุทธตัวอย่าง

แผนการจัดการเรียนรู้ที่  11     เรื่อง จูฬเสฏฐิชาดก                 เวลา  1  ชั่วโมง

สัปดาห์ที่     15                        วันที่ 7 เดือน มกราคม พ.ศ.  2556

ครูผู้สอน   นางสาวจิดาภา   แสงอรุณ

มาตรฐานการเรียนรู้

                มาตรฐาน ส 1.1  รู้และเข้าใจประวัติความสำคัญ  ศาสดา  หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอื่น  มีศรัทธาที่ถูกต้อง  ยึดมั่น  และปฏิบัติตามหลักธรรมเพื่ออยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข

ตัวชี้วัด

               มฐ.ส 1.1 ป.4/3  เห็นคุณค่าและปฏิบัติตามแบบอย่างการดำเนินชีวิตและข้อคิดจากประวัติสาวก  ชาดก  เรื่องเล่า  และศาสนิกชนตัวอย่างตามที่กำหนด 

จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด

1. สามารถนำเสนอและสรุปข้อคิดจากชาดก (K)
2. จำแนกข้อมูลจากเนื้อเรื่องของชาดกได้ถูกต้อง (P)
3. เห็นคุณค่าและนำข้อคิดไปใช้ให้เกิดประโยชน์ (A)

สาระสำคัญ

             ชาดก  คือ เรื่องราวเกี่ยวกับอดีตชาติของพระพุทธเจ้า ในสมัยที่พระองค์เป็นพระโพธิสัตว์   โดยแสดงถึงความเป็นมาในชาติต่างๆ ที่ได้เกิดมาสร้างบารมี เพื่อตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า เมื่อพระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมจะยกชาดกซึ่งเป็นนิทานอิงธรรมมาเล่าเป็นบุคลาธิษฐานคือเป็นวิธีการสอนแบบนำนิทานมาประกอบเพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจง่าย

สาระการเรียนรู้

• ความรู้

          ชาดกเรื่อง  จูฬเสฏฐิชาดก

• ทักษะ/กระบวนการ/กระบวนการคิด

          การจำแนก  การให้เหตุผล  การสรุปความรู้

• คุณลักษณะอันพึงประสงค์

          ซื่อสัตย์สุจริต  มีวินัย  ใฝ่เรียนรู้  มุ่งมั่นในการทำงาน

การจัดกิจกรรมการเรียนรู้

ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน

ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาถึงนิทานชาดกในความคิดของนักเรียน ว่านิทานชาดกที่นักเรียนเคยเห็น หรือเคยได้ยินมีลักษณะอย่างไร เคยนำคุณธรรมที่ปรากฏในชาดกมาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันหรือไม่ ให้นักเรียนออกมาเล่าประสบการณ์ให้เพื่อนๆฟัง พร้อมทั้งสนทนากันในเรื่องของชาดกตามความคิดของนักเรียน

ขั้นสอนหรือขั้นประสบการณ์

1. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับประวัติของจุลกะเศรษฐี และคุณธรรมของเรื่องจูฬเสฏฐิชาดก
2. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มกลุ่มละ 4 – 5  คน ทำการศึกษาค้นคว้า และอภิปรายกลุ่ม เรื่อง คุณธรรมที่ได้จากเรื่องจูฬเสฏฐิชาดก
3. ครูเปิดวีดีโอเรื่องจูฬเสฏฐิชาดกให้นักเรียนได้ศึกษา
4. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมาสรุปข้อคิดและคุณธรรมที่ได้จากเรื่องจูฬเสฏฐิชาดก
5. ครูสรุปเรื่องราวของจูฬเสฏฐิชาดก และตั้งคำถามให้นักเรียนช่วยกันตอบคำถามดังต่อไปนี้

•       ทำไมชายหนุ่มผู้เป็นเด็กรับใช้จึงกลายเป็นเศรษฐี (เพราะรู้จักการทำให้ทรัพย์ที่มูลค่าเพียงเล็กน้อยเพิ่มมูลค่าทรัพย์ให้มากขึ้นได้ โดยใช้สติปั­­ญญาของตนเอง)
•       จูฬกเศรษฐีมีคุณธรรมใด (รู้จักกตัญญูเศรษฐีผู้ที่ให้โอกาสตนและมีปัญญ­­าฉลาดสามารถสร้างฐานะด้วยทรัพย์ที่มีมูลค่าเพียงเล็กน้อยได้)
•       ชาดกเรื่องนี้ต้องการสอนอะไร (ให้รู้จักการใช้ปัญญ­­าในการแสวงหาทรัพย์)
•       จูฬกเศรษฐีเป็นแบบอย่างที่ดีแก่นักเรียนในเรื่องใด (มีความเพียร-พยายามและอดทน)

ขั้นสะท้อนความคิด

ให้นักเรียนแต่ละกลุ่ม ส่งตัวแทนออกมาอภิปรายถึงประโยชน์ของแผนที่ พร้อมทั้งสามารถบอกถึงแนวทางการนำแผนที่ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้

ขั้นทฤษฎี

• ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่ได้จากการทำ กิจกรรม
• ครูให้นักเรียนศึกษาสาระการเรียนรู้จากสื่อวีดีทัศน์

ขั้นนำไปใช้

• ให้นักเรียนอภิปรายกลุ่มว่า จะนำความรู้ที่ได้จากการเรียนเรื่อง จูฬเสฏฐิชาดก ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันได้อย่างไร สรุปผลการอภิปรายออกมานำเสนอหน้าชั้นเรียน

ขั้นสรุป

• ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปเนื้อหาสาระที่ได้จากการเรียน พร้อมทั้งซัก – ถาม ในสิ่งที่นักเรียนอยากรู้หรือไม่เข้าใจเกี่ยวกับเนื้อหาการเรียนรู้ในหน่วยการเรียน

การจัดบรรยากาศเชิงบวก

• ครูให้โอกาสนักเรียนทุกคนได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอนและชื่นชมนักเรียนที่มีความตั้งใจเรียน
• ให้นักเรียนศึกษาเนื้อหาเรื่องราวที่เรียนจากสื่อวีดีทัศน์

สื่อการเรียนรู้

• หนังสือเรียนสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ป.4
• สื่อวีดีทัศน์เรื่อง จูฬเสฏฐิชาดก
• ใบความรู้
• ใบงาน

การวัดและการประเมินผลการเรียนรู้

วิธีการวัดและประเมินผล

• สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในการเข้าร่วมกิจกรรม
• ฟังรายงานจากการเข้าร่วมกิจกรรมของผู้เรียน

เครื่องมือ

• แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม

เกณฑ์การประเมิน

• การประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม ผ่านตั้งแต่ 2 รายการถือว่า ผ่าน  ผ่าน 1 รายการถือว่า ไม่ผ่าน

ประมวลรายวิชา

ประมวลรายวิชา

รหัสวิชา  ส ๑๔๑๐๑

ชื่อวิชา : สังคมศึกษาศาสนา และวัฒนธรรม

หน่วยกิต : 1 หน่วยกิต

กลุ่มสาระการเรียนรู้ : สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ปีการศึกษา : 2555

อาจารย์ผู้สอน : อาจารย์จิดาภา  แสงอรุณ

สถานภาพวิชา : พื้นฐาน

จำนวนคาบ : 2 คาบ / สัปดาห์

ระดับชั้น : ประถมศึกษาปีที่ 4 

คำอธิบายรายวิชา : วิชาสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เป็นกลุ่มสาระการเรียนรู้ที่ประกอบมาจากหลายแขนงวิชา จึงมีลักษณะเป็นสหวิทยาการจากแขนงวิชาต่างๆในสาขาสังคมศาสตร์มาหลอมรวมเข้าด้วยกัน ได้แก่ภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ นิติศาสตร์ จริยธรรม ประชากรศึกษา สิ่งแวดล้อมศึกษา รัฐศาสตร์ สังคมวิทยา ปรัชญาและศาสนา กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม จึงเป็นกลุ่มสาระการเรียนรู้ที่ออกแบบมาเพื่อส่งเสริมศักยภาพการเป็นพลเมืองดีให้แก่ผู้เรียน โดยมีเป้าหมายของการพัฒนาความเป็นพลเมืองดี ดังนั้นกลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม จึงมีความจำเป็นที่จะต้องพัฒนาผู้เรียนให้เกิดความเจริญงอกงามในด้านต่างๆ ทั้งด้านความรู้ ทักษะกระบวนการ ด้านเจตคติและค่านิยม ให้กับผู้เรียนต่อไป

เนื้อหาที่เรียน  

หน่วยการเรียนรู้/ แผนการจัดการเรียนรู้	เรื่อง	เวลา/ จำนวนชั่วโมง
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1	พระพุทธ	6
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1	ความสำคัญของพระพุทธศาสนา	1
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2	พุทธประวัติ	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3	ชาดก	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4	ประวัติศาสดาของศาสนาต่าง ๆ	1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 2	พระธรรม	8
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5	หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา	6
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 6	พุทธศาสนสุภาษิต	2
หน่วยการเรียนรู้ที่ 3	พระสงฆ์	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 7	พุทธสาวกและชาวพุทธตัวอย่าง	2
หน่วยการเรียนรู้ที่ 4	การปฏิบัติตนดี	10
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 8	หน้าที่ชาวพุทธ	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 9	มารยาทชาวพุทธ	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 10	ศาสนพิธี	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 11	การบริหารจิตและการเจริญปัญญา	4
หน่วยการเรียนรู้ที่ 5	การปกครองระบอบประชาธิปไตยของไทย	5
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12	การปกครองระบอบประชาธิปไตย	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 13	การเลือกตั้ง	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 14	พระมหากษัตริย์ไทย	1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 6	พลเมืองดีตามวิถีประชาธิปไตย	6
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 15	พลเมืองดีของชุมชน	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 16	สิทธิพื้นฐานของเด็ก	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 17	การเป็นผู้นำและเป็นผู้ตามที่ดี	1
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 18	การอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุข	1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 7	วัฒนธรรมไทยในภูมิภาคต่าง ๆ	4
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 19	วัฒนธรรมไทยในภูมิภาคต่าง ๆ	4
หน่วยการเรียนรู้ที่ 8	เศรษฐศาสตร์น่ารู้	4
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 20	การผลิตและการบริโภค	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 21	เงิน	2
หน่วยการเรียนรู้ที่ 9	เศรษฐกิจพอเพียง	4
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 22	เศรษฐกิจพอเพียง	4
หน่วยการเรียนรู้ที่ 10	เวลา ยุคสมัย และหลักฐานทางประวัติศาสตร์	4
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 23	ทศวรรษ ศตวรรษ และสหัสวรรษ	1
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 24	ยุคสมัยทางประวัติศาสตร์	1
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 25	หลักฐานทางประวัติศาสตร์	2
หน่วยการเรียนรู้ที่ 11	การตั้งถิ่นฐานในดินแดนประเทศไทย	4
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 26	การตั้งถิ่นฐานสมัยก่อนประวัติศาสตร์และสมัยประวัติศาสตร์	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 25	หลักฐานในท้องถิ่นที่แสดงพัฒนาการของมนุษยชาติ	2
หน่วยการเรียนรู้ที่ 12	อาณาจักรสุโขทัย	8
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 28	พัฒนาการของอาณาจักรสุโขทัย	4
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 29	บุคคลสำคัญสมัยสุโขทัย	2
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 30	ภูมิปัญญาไทยสมัยสุโขทัย	2
หน่วยการเรียนรู้ที่ 13	แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์	3
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 31	แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์	3
หน่วยการเรียนรู้ที่ 14	จังหวัดของเรา	4
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 32	จังหวัดของเรา	4
หน่วยการเรียนรู้ที่ 15	สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติของจังหวัด	7
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 33	การเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติในจังหวัด	3
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 34	การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติในจังหวัด	4

สื่อการเรียนการสอน

• เอกสารตำราที่ใช้ประกอบการเรียนการสอน
• ตัวอย่างแผนการสอน
• ใบความรู้หรือเนื้อหา
• แบบทดสอบ / แบบฝึกหัด / ใบงาน / ใบความรู้

การวัดและการประเมินผล

• แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรม (ในห้องเรียน)
• แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่ม
• คะแนนสอบระหว่างภาคเรียน 
• คะแนนสอบปลายภาคเรียน